Co z tym smoczkiem?

Jakiś czas temu kilka mam pytało mnie o to, „Co z tym nieszczęsnym smoczkiem?”. Chciały wiedzieć, co – jako logopeda i mama w jednym – sądzę na ten temat. Postanowiłam zatem napisać dzisiaj kilka słów o wpływie smoczka na nasze dzieci.

Wiadomo nie od dziś, że nasze maleństwa rodzą się z naturalną potrzebą ssania, które je uspokaja, wycisza. Jest ono dla malucha nie tylko sposobem odżywiania - zaspokaja też potrzebę bezpieczeństwa, ciepła, bliskości, koi i dostarcza miłych wrażeń, kiedy dokucza nuda i brak atrakcji. Jednym słowem - sama przyjemność. Nic dziwnego, że kiedy maluch jest zmęczony, znudzony, samotny, zdenerwowany - chce ssać.

Najprostszym sposobem, aby zaspokoić potrzebę ssania, jest karmienie piersią. Dzieci, które potrzebują długiego uspokajania, bardzo często „wiszą” na piersi mamy przez kilkadziesiąt minut, nie mając dość. To zupełnie normalne zachowanie. Czasami jednak bywa męczące. W takich sytuacjach rodzice najczęściej sięgają po smoczek  – zdecydowanie najprostszą, ale i najmniej korzystną metodę zaspokajania potrzeby ssania u małego dziecka.  

Sama bardzo się przed nim wzbraniałam. Uważałam, że karmienie piersią wystarczy; że żadne dodatkowe uspokajacze nie będą potrzebne. Udawało nam się przez ok. dwa pierwsze tygodnie życia Szymka. 

Kiedy byliśmy jeszcze w szpitalu, smok w ogóle nie był potrzebny. Synek albo spał, albo jadł. Po powrocie do domu początkowo też dawaliśmy radę bez smoczka, ale któregoś dnia, gdy byliśmy już bardzo zmęczeni, a Szymon marudny, złamaliśmy się i daliśmy. Zassał od razu.

Pilnowaliśmy, aby Szymek ssał smoka tylko wtedy, gdy zasypiał lub kiedy był bardzo zdenerwowany. Podczas snu sam go wypluwał, więc nie było powodów do zmartwień.

Obecnie nasz Synek ma 11 miesięcy, a smoczek nadal jest z nami. Co prawda tylko podczas zasypiania i jakiegoś wielkiego zmartwienia, ale jednak jest. Wiem, że powinnam już działać w kierunku wyeliminowania smoczka z życia Szymka,…

ALBOWIEM: 

1. Smoczek może uzależniać, zwłaszcza jeśli podawany jest dłużej niż 4, 5 miesięcy.

Smoczek powinien być stosowany przez pierwsze trzy miesiące życia dziecka i to tylko do zasypiania.  

2. Zbyt długie ssanie smoczka może powodować  wady zgryzu,  wady wymowy oraz nadmierne ślinienie.

 

Utrzymywanie smoczka w buzi powoduje niekontrolowany wyciek śliny i zmniejsza napięcie mięśni warg. Tym samym dziecko coraz silniej i mocniej się ślini, język wypada z jamy ustnej, a mięśnie aparatu artykulacyjnego nie pracują prawidłowo. 

Nawyk ssania smoczka nie zachęca dziecka także do gaworzenia, będącego bardzo ważnym etapem w rozwoju mowy.

Również wiele wad zgryzu jak np. zgryz otwarty jest następstwem długotrwałego ssania smoczka (lub utrzymywania palca w buzi). Taka wada zgryzu często powoduje seplenienie międzyzębowe. Uniemożliwia dziecku prawidłową artykulację głosek s, z, c, dz, sz, ż, cz, dż oraz sprawia , że są one realizowane poprzez wsuwanie czubka języka między górne i dolne siekacze.

Długotrwałe utrzymywanie smoczka w buzi powoduje także opóźnienie pionizacji języka, czyli kłopoty z jego unoszeniem. Pozwalając na długotrwałe ssanie smoczka, pozbawiamy nasze dziecko możliwości naturalnego napinania mięśni języka i ćwiczenia pionizacji jego czubka. To w konsekwencji prowadzi do opóźnienia rozwoju mowy, a w późniejszym czasie do takich wad wymowy jak m.in. seplenienie (tj. nieprawidłowa artykulacja głosek s, z, c, dz, sz, ż, cz, dż).

Żeby do tego nie doszło, lepiej kupować smoczki o kształcie anatomicznym, przypominającym kobiecą brodawkę i dbać o to, by dziecko miało smoczek w buzi jak najrzadziej i jak najkrócej.

Należy też pamiętać, że krzywe zęby to jeszcze nie koniec świata. Wady zgryzu można dziś dosyć łatwo skorygować za pomocą aparatu ortodontycznego. Jeśli maluch jest bardzo przywiązany do smoczka, nie warto na siłę zmuszać go do porzucenia go z obawy przed wadą zgryzu. Uraz psychiczny po dramatycznym rozstaniu ze smoczkiem może mieć poważniejsze i bardziej długotrwale skutki niż przejściowe kłopoty ze zgryzem. Jeśli niepokoimy się o zęby, możemy wybrać się do ortodonty i spytać o tzw. płytkę przedsionkową, która koryguje niewielkie wady spowodowane ssaniem smoczka.

3. Ssanie smoczka może mieć niekorzystny wpływ na laktację.

Smoczek zaspokaja potrzebę ssania. Dziecko przy piersi robi się leniwe i nie chce ssać, co zaburza delikatny mechanizm laktacji. 

Ssanie smoczka wymaga również zupełnie innej techniki i dziecko oducza się prawidłowego sposobu ssania piersi. 

Najlepszym rozwiązaniem jest  nie dawać smoczka najmłodszym niemowlętom, dopóki nie wprawią się w ssaniu i nie zgrają z piersią. Wprawdzie ten proces trwa nieprzerwanie, bo laktacja dopasowuje się do zmiennych potrzeb malucha, ale jej mechanizm najłatwiej jest zaburzyć na samym początku. 

Lepiej też nie dawać smoczka dzieciom, które źle przybierają na wadze albo mają trudności ze ssaniem piersi. 

Nie powinno się go także dawać zamiast piersi, wtedy kiedy dziecko jest głodne, ani skracać karmienia, proponując smoczek.

Wad stosowania smoczka jest sporo – to niezaprzeczalny fakt.

Nie należy jednak dać się zwariować. Jeśli ma się nad smoczkiem kontrolę; jeśli nie dominuje on w życiu naszego dziecka; jeśli nasze szkraby nie potrzebują go w ciągu dnia, to naprawdę nie ma powodu panikować. 

Natomiast jeżeli dziecko ma już 2,3 lata i nadal nie wyobraża sobie życia bez smoka, to na pewno jest to duży powód do zmartwień.

Należy pamiętać o kilku ważnych sprawach dotyczących smoczka:

1. Powinno nas niepokoić to, że dziecko bardzo często ssie smoczek w ciągu dnia i jest to dla niego jedyny sposób radzenia sobie z napięciem czy stresem.

Jeżeli chcemy odzwyczaić dziecko od smoczka, powinniśmy się zastanowić, dlaczego tak bardzo mu na nim zależy. Takie nadmierne przywiązanie do smoczka musi mieć przecież swoją przyczynę.

Może maluch nie ma dość nowych wrażeń, zabaw z rodzicami, spacerów, które są okazją do poznawania świata (a może odwrotnie - ma tych bodźców za dużo?)? Może brakuje mu ciepłej, bliskiej więzi z mamą, czytania książeczek i baraszkowania? Może w domu panuje nerwowa atmosfera albo zaszła jakaś ważna zmiana? Może wreszcie dziecko ma nieuporządkowany rytm dnia, a w jego codziennym życiu brakuje kojących rytuałów? Zastanówmy się, co mamy mu do zaproponowania zamiast smoczka.

2. Smoczek to nie knebel, którym można zamykać dzieciom usta.

Nie można dawać smoczka zamiast zainteresowania, przytulania, zabawy. Popłakujący maluch informuje nas, że coś jest nie tak, że jest mu niewygodnie, za chłodno, za ciepło, że boli go brzuszek, że jest głodny, znudzony, samotny. Wtykanie smoczka przy każdej okazji, zanim pomyślimy, o co dziecku chodzi, zanim zaspokoimy inne jego potrzeby, jest jak powiedzenie: "Odczep się i nie zawracaj mi głowy". Nie sprzyja to tworzeniu się głębokiej więzi między maluchem a jego mamą.

3. Twierdzenie, że kciuk jest lepszy niż smoczek, jest nieprawdziwe.

Ci, którzy tak twierdzą, podkreślają, że ssanie kciuka jest bardziej naturalne, a poza tym dziecko może sobie samo włożyć palec do buzi (albo go wyjąć), nie jest więc zdane na rodziców jak w przypadku smoczka. A i oni dzięki temu unikną kłopotów z ciągłym szukaniem zgubionego smoczka, podnoszeniem go, myciem i wyparzaniem.

Nic bardziej mylnego!

Ssanie kciuka ma znacznie gorszy wpływ na zęby niż smoczek - deformuje nie tylko zgryz, ale również kształt podniebienia i ustawienie dolnej szczęki. Poza tym łatwiej odzwyczaić malucha od smoczka niż od ssania kciuka.

4. Dobry smoczek powinien mieć:

- pozytywną opinię Instytutu Matki i Dziecka lub Centrum Zdrowia Dziecka, albo atest Państwowego Zakładu Higieny;

- rozmiar odpowiedni do wieku dziecka;

- plastikową tarczkę o średnicy co najmniej 3,5-4 cm z kilkoma otworkami odpowietrzającymi;

- anatomiczny kształt.

Warto kupić od razu dwie, trzy sztuki na zapas. 
Smoczek trzeba wyrzucić, jeśli jest w jakikolwiek sposób uszkodzony lub jeśli gumowa część zrobiła się matowa.

5. Czego nie wolno robić?

- Nie wieszaj smoczka dziecku na szyi.

- Nie oblizuj smoczka.

- Nie smaruj miodem, nie zanurzaj w cukrze.

- Nie dawaj dziecku smoczka, który upadł na podłogę. Musisz go najpierw wyparzyć (jeśli maluch ma mniej niż trzy miesiące) lub umyć.

- Nie dawaj smoczka, który upadł na ziemię poza domem, np. na spacerze, w sklepie, tramwaju. Trzeba go najpierw wyparzyć bez względu na wiek dziecka.

- Nie dawaj dziecku do ssania smoczka przeznaczonego do nakładania na butelkę, bo maluch mógłby go połknąć.

 źródło

Mam nadzieję, że tyle informacji o smoczku wystarczy.

Jeśli chodzi natomiast o sposoby radzenia sobie z nim - w sensie pozbywania się - liczę na pomoc mam, które mają już w tym temacie doświadczenie :) Sama znam kilka, ale tylko w teorii. Brak mi praktyki :) 

Od razu dodam, że takie sposoby mnie nie interesują! :D

A znacie taką książeczkę? Polecacie?

 

Może spróbujemy stworzyć ranking najskuteczniejszych metod na wyeliminowanie smoczka z życia dziecka? Czekam na Wasze komentarze!